Lozan Antlaşması 24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre’nin Lozan kentindeki Rumine Sarayı’nda; TBMM temsilcileri, Birleşik Krallık, İtalya, Romanya, Fransa, Yunanistan, Portekiz, Bulgaristan, Belçika ve Yugoslavya taraflarınca imzalandı.
Lozan Antlaşmasının Bizim için önemi nedir?
Lozan Osmanlı İmparatorluğu ve Müttefik Devletler Fransa Cumhuriyeti, İngiltere Krallığı, İtalya Krallığı, Japonya İmparatorluğu, Yunanistan Krallığı ve Romanya Krallığı arasında, Birinci Dünya Savaşı’nın başından bu yana olan anlaşmazlıkları ortadan kaldırmak için yapıldı.
Lozan’ın orijinal dili Fransızcadır.
Lozan ile beraber, Osmanlı İmparatorluğu için son derece ağır olan Sevr Antlaşması yok sayıldı.
Lozan ile birlikte tüm taraflar arasındaki anlaşmazlıklar giderildi ve modern Türkiye Cumhuriyeti’nin sınırları belirlendi.
Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı İmparatorluğu’ndan geriye kalan tüm haklarından feragat etti ve karşılığında Müttefik Devletler, Türkiye Cumhuriyeti egemenliğini resmi olarak tanıdı.
Türkiye 23 Ağustos 1923’te, Yunanistan 25 Ağustos 1923’te, İtalya 12 Mart 1924’te, Japonya 15 Mayıs 1924’te ve Birleşik Krallık 16 Temmuz 1924’te Lozan Antlaşması’nı onayladı ve 6 Ağustos 1924 itibariyle geçerli sayıldı.
Lozan Barış Antlaşması neden imzalandı?
Yunan askeri birliklerinin Anadolu topraklarından geri çekilmesiyle beraber Mustafa Kemal Atatürk önderliğindeki Ankara merkezli Türk Ulusal Hareketi hükümeti, Osmanlı İmparatorluğu tarafından imzalanan 1920 tarihli Sevr Antlaşması’nın dayattığı toprak kayıplarına karşı çıktı.
İngiltere, Mezopotamya ve Kerkük bölgesindeki Türk etkisini zayıflatmak için için, Doğu Anadolu’da Kürt nüfusunun yoğun olduğu bölgeleri ayırdı.
Lozan Antlaşması sayesinde Doğu Anadolu, modern Türkiye Cumhuriyeti’nin toprağı olarak tanındı.
Bunun karşılığında Türkiye, Osmanlı’nın sahip olduğu petrol zengini Arap toprakları hakkından feragat etti.
Lozan Barış Antlaşması Tüm Maddeleri
Lozan Antlaşması Türkiye sınırları çizildi
- Lozan Antlaşması kapsamında, Türkiye Cumhuriyeti’nin Suriye sınırı 20 Ekim 1921’de Fransa ile imzalanan Ankara Antlaşması’na göre belirlendi.
- Yunanistan sınırı, Mudanya Ateşkes Antlaşması’na göre belirlendi ve Meriç Irmağı Türkiye ve Yunanistan’ı ayıran sınır olarak kabul edildi.
- İran sınırı, Kasr-ı Şirin Antlaşması esas alınarak belirlendi.
- Bulgaristan sınırı, 1913 tarihli İstanbul Antlaşması esas alınarak belirlendi.
- Irak sınırı, İngiltere ile anlaşmaya varılarak çizildi.
- Ege Denizi’nde ise Gökçeada, Bozcaada ve Tavşan Adası Türkiye’ye bırakıldı. Diğer tüm adalar Yunanistan’a verildi. On İki Adalar ise İtalya’ya bırakıldı. İkinci Dünya Savaşı sonrası İtalya bu adaları Yunanistan’a bıraktı.
- Hatay ise, 1939 yılında bölge halkının yaptığı referandumun sonucunda Türkiye’ye katıldı.
Lozan Antlaşması Boğazlar Sorunu
- Boğazlar Türkiye’nin başkanlığındaki komisyon tarafından yönetilecek.
- Boğazların her iki tarafında bulunan 15-20 km’lik bölge, askeri faaliyetlerden tamamen arındırılacak.
- Ticaret gemileri Boğazlar’dan barış zamanında serbest faydalanma hakkı elde edecek, savaş gemilerinin geçişi ise sınırlandırılacak.
- Boğazlara yapılacak olası saldırılara karşı gereken önlemleri Milletler Cemiyeti alacak.
Lozan Antlaşması azınlıklar
- Lozan Antlaşması kapsamında Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde yaşayan azınlıkların tümü, Türkiye Cumnhuriyeti vatandaşı sayıldı.
- Böylece azınlıklara verilen ayrıcalıklar kaldırıldı ve yabancı devletlerin iç işlere karışmasının önüne geçildi.
- Azınlıklar konusunda alınan kararlara göre, Türkiye’de yaşayan Rumlar ve Yunanistan’da yaşayan Türkler yer değiştirdi.
- Nüfus mübadelesine İstanbul ve Batı Trakya’da yaşayan azınlıklar dahil edilmedi.
Lozan Antlaşması Osmanlı Devleti dış borçları
- Osmanlı Devleti’nin 1854 yılından beri aldığı borçlar ödenemeyecek durumdaydı.
- Lozan Antlaşması kapsamında TBMM heyeti, Osmanlı Devleti’nden kalan borçları ödemeyi kabul etti.
Lozan Antlaşması savaş tazminatı
- Yunanistan’ın Türkiye’ye savaş tazminatı ödemesi kararlaştırıldı.
- Fakat ekonomik olarak zorda olan Yunanistan’ın bu borcu ödeyemeyeceğine kanaat getirildi ve Karaağaç ve çevresi tazminat olarak Türkiye’ye bırakıldı.
Lozan Antlaşması yabancı okullar
- Lozan Antlaşması, yabancı okulların Türkiye yasalarına uyması şartı getirdi.
- Yabancı okullarda dini ve siyasi eğitim yasaklandı.
Lozan Antlaşması kapitülasyonlar
- Lozan Antlaşması kapsamında TBMM heyetinin de kararlılığıyla yabancı devletlere tanınan tüm ayrıcalıklar sona erdi.
- Türkiye Cumhuriyeti’nde faaliyet gösteren tüm ticari kuruluşların Türkiye Cumhuriyeti yasalarına uyması zorunlu hale geldi.
Lozan Antlaşması patrikhane
- Ortodoks mezhebinin din merkezi kurumu İstanbul’daydı. Siyasi faaliyet yapılması yasaklandı ve İstanbul din merkezi olarak korundu.
Lozan Antlaşması’nın sonuçları nelerdir?
- Lozan Antlaşması sayesinde Türkiye Cumhuriyeti resmi olarak İtilaf Devletleri tarafından tanındı.
- Sevr Antlaşması feshedildi.
- Kapitülasyonlar tamamen kaldırıldı.
- Türkiye’nin verdiği bağımsızlık mücadelesi çok sayıda ulusa ilham kaynağı oldu.
- Rum ve Ermeni iddiaları sonlandı.
- Batılı devletlerle ilişkiler yumuşadı ve inkılaplara zemin hazırlandı.
- Kürdistan’ın kurulmasının önüne geçildi.
- Barış sağlandı.
Lozan Antlaşması’nda leyhimize sonuçlanan konular
- Lozan Antlaşması’nda başarı elde ettiğimiz konular savaş tazminatı, kapitülasyonların kaldırılması, azınlıklar meselesi, İstanbul’un itilaf devletlerinden temizlenmesi, boğazlar ve daha sonra Türkiye’ye katılan Hatay konularıdır.
Lozan Antlaşması’nda aleyhimize sonuçlanan konular
- Lozan Antlaşması’nda Batı Trakya’nın Yunanistan’a bırakılması, On İki Ada’nın kaybedilmesi, Osmanlı Devleti’nin borçlarının ödenmesi ve patrikhanenin İstanbul’da kalması konuları aleyhimize sonuçlandı.
Lozan Antlaşması 2023 Yılında bitecek mi ?
Araştırmalara göre Lozan Anlaşası 2023’te bitmiyor ve Lozan Anlaşması’nın bir süresi yok. Antlaşma imzalandığından bu yana Türkiye’de nesilden nesile aktarılan komplo teorileri oldu. Lozan hakkında yaptığı çalışmalarla tanınan Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Sevtap Demirci son dönemde fısıltı olarak dile getirilen “Lozan antlaşmasının 2023’te sona ereceği” iddiasına yanıt veriyor.
Demirci şunları söylüyor; “Hem Türkiye’de hem İngiliz arşivlerinde benim neredeyse görmediğim belge kalmadı. Bu belgelerin hiç birisinde bu antlaşma 100 yıl sonra sona erecektir veya bir bitiş tarihi vardır diye bir şey yok.”
Teknoloji ve Tarih
Yerli ve Milli Teknoloji
Ülkemizin ürettiği ve geliştirmekte olduğu yerli ve milli teknolojilerimizi görmek için aşağıdaki linke tıklaya bilirsiniz.
Dost ve Kardeş ülke Pakistan`ın Nükleer Gücünü Merak Ediyorsanız Tıklayınız.
